به نام خدا
اسرار حج
حج واقعی با رفتن به کعبه و انجام مناسک حج به پایان نمی پذیرد ، بلکه آغاز میشود ، و حج ظاهری زمینه و زاینده حج حقیقی میگردد، و حاجی از کعبه به خدا ، از گل به دل و از خاک به افلاک پر میگشاید. ( دکتر علی شریعتی )
و در اینجا حکایتی از گفتگوهای امام سجاد (علیه اسلام ) با یکی از یارانش به نام شبلی را برای دوستان عزیزی که در تلاش برای رسیدن به حقایق و معرفت حقیقی هستند را می نویسم...
امام سجاد (ع) از حج باز میگردد ، شبلی به پیشباز او میرود ، و امام با او چنین گفتگو میکند :
- شبلی ! تو نیز حج گزاردی ؟
- آری ، ای پسر پیامبر.
- آیا به میقات فرود آمدی ؟ جامه های دوخته از خود فرو گذاشته ای ؟ غسل کردی ؟
- آری.
- آنگاه که در میقات فرود آمده ای ، قصدت این بود که میخواهی جامه گناه فرو گذاری و جامه طاعت بپوشی؟
- نه.
- آنگاه که از جامه های دوخته بیرون می آمدی ، قصدت این بود که از ریا و نفاق و دورویی و دو رنگی و کارهای شبه انگیز بیرون آیی ؟
- نه.
- آنگاه که غسل میکردی و خویش را می شستی ، قصدت این بود که خویش را از آلودگی گناه و پلیدی معصیت می شویی ؟
- نه.
- پس نه به میقات فرود آمده ای ، نه لباس دوخته از خود درآورده ای و نه غسل کرده ای.
- آیا نظافت کردی ، لباس احرام پوشیدی و نیت حج کردی؟
- بله.
- آنگاه که محرم شدی و لباس احرام می پوشیدی ، قصدت این بود که هر چه را خدا حرام شمرده ، بر خود حرام دانی و گرد آنها نگردی؟
- نه.
- آنگاه که محرم شدی و لباس احرام پوشیدی ، قصدت این بود که هر چه را که خدا حرام شمرده ، بر خود حرام دانی و گرد آنها نگردی ؟
- نه.
- آنگاه که نیت حج می کردی و با خدا پیمان حج می بستی قصدت این بود که هر پیمان دیگری را بشکنی و خود را از هر بندی جز بند خدا رها سازی؟
- نه.
- پس نه نظافت کرده ای و نه محرم شده ای و نه پیمان حج بستی .
- ایا به میقات وارد شدی و دو رکعت نماز حج به جا آوردی و لبیک گفتی؟
- آری.
- به هنگام ورود به میقات ، قصدت زیارت خدا بود؟
- نه.
- آن گاه که نماز احرام میگزاردی ، قصدت این بود که با نماز که برترین عبادت بندگان است ، به خدا نزدیک شوی؟
- نه.
- آنگاه که لبیک میگفتی ، قصدت این بود که تنها بر طاعت خدا دهان میگشایم و بر معصیت او دهان می بندم؟
- نه.
- پس نه به میقات وارد شدی ، نه نماز احرام گزاردهای ، و نه لبیک گفته ای.
- آیا وارد حرم شدی ، کعبه را دیدی و نماز گزاردی؟
- آری.
- آنگاه که وارد حرم میشدی قصدت این بود که هرغیبتی را که بر اهل اسلام روا داشتی ، بر خود حرام کنی؟
- نه.
- آنگاه که به مکه رسیدی ، یادت بود که به سوی خدا آمده ای؟
- نه.
- پس نه به حرم رفته ای و نه کعبه را دیده ای و نماز گزارده ای .
- آیا گرد کعبه طواف کردی ، ارکان کعبه را لمس کردی ، "سعی" صفا و مروه را به جا آورده ای؟
- آری.
- آنگاه که "سعی" میکردی ،قصدت این بود که به خدا میگریزی و به او پناه می بری؟ و او که داننده نهانهاست خود بر این گواه است؟
- نه.
- پس نه طواف کرده ای و نه ارکان کعبه را لمس کرده ای و نه "سعی" به جا آورده ای.
- آیا با حجرالاسود مصاحفه کرده ای ، در مقام ابراهیم ایستاده ای و دو رکعت نماز گزاردی؟
- آری.
- آنگاه که در مقام ابراهیم نماز می گزاردی ، قصدت این بود که کاری ابراهیمی میکنی و با این کار ، بینی شیطان را به خاک می مالی؟
- نه.
- پس نه با حجر الاسود مصافحه کرده ای ، نه در مقام ابراهیم ایستاده ای ، و نه در آنجا نماز گزارده ای.
- ایا به سر چاه زمزم رفته ای و از آب آن نوشیده ای؟
- آری
- در ان هنگام قصدت این بود که بر سر طاعت خدا میروی و از نا فرمانی او چشم می پوشی؟
- نه
- پس نه به سر چاه زمزم رفته ای و نه از آب آن نوشیده ای.
- آیا میان صفا و مروه ،"سعی " کردی و رفت و آمد نمودی؟
- آری
- آنگاه که صفا و مروه تردد ورفت وآمد داشتی ، قصدت این بود که میان خوف و رجا و ترس و امید تردد داری؟
- نه
- پس نه "سعی" کرده ای و نه میان صفا و مروه رفت و آمد نموده ای.
- به منی رفتی؟
- آری
- آنگاه که به منی بیرون می رفتی، قصدت این بود که مردم را از دست و زبان و دلت ایمن داری؟
- نه
- پس از مکه به منی بیرون نرفته ای.
- آیا در عرفات وقوف داشتی ، دانستی که همه معرفتها از او و نزد اوست ، دانستی که هستی در دست اوست ، و او بر باطن ونهان تو آگاه است؟
- نه
- آنگاه که از کوه "رحمه" بالا رفتی قصدت این بود که خدا بر هر مرد وزن رحمت می آورد و هر زن و مرد مسلمان را دوست می دارد و سر پرستی میکند؟
- نه
- در "نمره" قصدت این بود که تا خود ، امر ونهی خدا را گردن ننهی ، به کسی امر و نهی نکنی؟
- نه
- در "علم" و "نمرات" به یاد داشتی که آنها گواه طاعت تو هستند ، و همراه با نگهبانان الهی ، نگهبانان تو؟
- نه
- پس نه در "عرفات" وقوف داشته ای ، نه بر " جبل الرحمه " بالا رفته ای ، نه " نمره " راشناخته ای، و نه در "نمرات" مانده ای و دعا کرده ای.
- آیا از میان دو "علم" گذر کرده ای و پیش از گذر دو رکعت نماز گذارده ای؟ آیا به "مزدلفه" رفته ای و از آنجا سنگریزه ها را برداشته ای؟ آیا به "مشعرالحرام" رفته ای؟
- آری
- آنگاه که نماز میگذاردی ،قصدت این بود که این نماز شکری است که سختیها را می راند و آسانیها را می آورد؟
- نه
- آنگاه که از میان دو "علم "میگذشتی و می کوشیدی که از میان آنها به چپ و راست منحرف نشوی ، قصدت این بود که با دل وزبان و اندام از دین حق به چپ و راست کژ نشوی؟
- نه
- آنگاه که در "مزدلفه" سنگریزه ها را برمی داشتی قصدت این بود که هر نافرمانی و نادانی را از خود برداری و هر علم و عملی را برای خود بگذاری؟
- نه
- آنگاه که در "مشعرالحرام" رفتی قصدت این بود که شعار و شعور و احساس و دریافت اهل تقوا و خوف را در دل خویش فراهم سازی؟
- نه
- پس نه از میان دو"علم" گذشته ای ، نه نماز گزارده ای ، نه به "مزدلفه" رفته ای و سنگریزه برداشته ای و نه به "مشعرالحرام" رفته ای.
- به منی رفته ای؟ رمی جمرات کرده ای؟ سرت را تراشیدی؟ قربان کرده ای؟ در مسجد خیف نماز گزارده ای؟ به مکه بازگشتی و طواف افاضه به جای آوردی؟
- آری
- آنگاه که به منی رسیدی و جمره ها را رمی می کردی قصدت این بود که به مقصد خویش رسیده ای و خدا همه نیازهایت را برآورده؟
- نه
- آنگاه که جمره ها را سنگسار میکردی ، قصدت این بود که شیطان را سنگسار میکردی ، قصدت این بود که که شیطان راسنگسار میکنی و از خود می رانی؟
- نه
- آنگاه که سر خویش را ازموی می پیراستی ، قصدت این بود که خویش را از پلیدی ها و پلشتیها می پیرایی و تبعاتی را که از دیگران بر گردن داری از خود دور می سازی و چون روزی که از مادر زاده شدی خود را از گناهان می زدایی؟
- نه
- آنگاه که در مسجد خیف نماز گزاردی ، قصدت این بود که جز از خدا وگناهان خود خوفی نداشته باشی و جز به رحمت خدا امید نبندی؟
- نه
- آنگاه که گلوی گوسفند قربانی را می بریدی قصدت این بود که با ورع و پارسایی ، گلوی حرص و آز خویش را ببری و سنت ابراهیم را که فرزند و جگر گوشه خویش رابه قربانگاه برد، زنده داری؟
- نه
- آنگاه که به مکه بازگشتی و طواف بازگشت به جای آوردی قصدت این بود که به رحمت خدا و طاعت او باز آمده ای و به دوستی او چنگ زده ای و فرمان او را به جای آورده ای و بدو نزدیک شده ای؟
- نه
- پس به منی نرسیده ای ، جمره ها را رمی نکرده ای، موهایت را نتراشیده ای، قربانی نکرده ای، در مسجد خیف نماز نگزاردهای، طواف بازگشت نکرده ای و به خدا نزدیک نشده ای ، بازگرد که تو حج به جا نیاورده ای.
شبلی بر آن همه قصور و تقصیری که در حج او بود ، گریه ها کرد و برای آموختن اسرار حج کوششها نمود و در نوبت بعد از روی شناخت و معرفت ، حجی حقیقی گزارد.
(مستدرک الوسایل)
ناصر خسرو شاعر معروف این حکایت را به صورت شعر آورده است که آن را هم در قسمت اشعار خواهم نوشت .
امیدوارم که با شناخت حقیقی و ذهنی آزاد و بدون تعصب ، واقعیتها را درک کرده و با شناخت و معرفت به آداب و مناسکی که برای ما قرار دادند ، به انسان کامل نزدیکتر شویم.
سلام
وبلانگ بسیار زیبا وپر محتوایی دارید
انشاءالله
سلام و درود بیکران بر شما دوست بزرگوار
پست بسیار زیبا و تامل برانگیزی گذاشتین
راستش چند وقتی میشه خیلی دلم میخواد سفر زیارت بیت الله الحرام رو مشرف بشم ولی خیلی مظطربم نکنه نتونم برگردم درست عمل کنم
التماس دعا دارم فراوون
یا حق
سلام دوست عزیز
از اینکه نظر خودت را در مورد اسرار حج ارائه کردی متشکرم
امیدوارم سفر خوب و روحانی داشته باشی .
درست است که براوردن یک حج واقعی که بیان کردم خیلی سخت به نظر برسد ولی فقط کافی است چشمت را ببندی و در درونت نیت سفری برای رسیدن و نزدیک شدن به خدا را انجام دهی و با تمام وجودت حس کنی در حال سفر هستی ، مطمئن باش که آرام میشی و آماده سفر و خدای مهربان بندگانش را با نیاتشان هدایت میکند.
آرزوی سلامتی و موفقیت دارم